2020(e)ko urriaren 8(a), osteguna

Mutrikuko Alkolea ingurura egindako marearteko irteera 2020-09-20

Oraingoan Alkoleako marearteko gunea bisitatzera eta bertoko bizidunak ezagutzera joan ginen. Alkolea Mutrikun dago, Debako aldean. Bertara Zumaiar, Zestoar, Zarauztar eta bi katalan hurbildu gara.

Ikusten den moduan Covid-19 dela eta maskarekin ibili ginen. Egoera honek aurpegiak ezkutatzea ekartzen du. Hasieran azalpen batzuk eman ondoren animalitxoak aurkitzera joan ginen.

1-Harriak haltza eta gero, zeuden moduan utzi behar da. Bestela argia behar duten algak eta bestelako animaliak hiltzen direlako, baita itzala behar dutenak ere.

2-Animali sendoak ahulekin ez nahastu bestela beraien arteak borrokatu egingo dira. Hau ez gerta dadin balde asko ekarri ditugu.

3-. Nudibrankioak, platelmintoak eta antzekoak gordetzeko, hau da, bereziki ahulak direnak, histen diren ontziak ere baditugu.

4-Itsatsita dauden bizidunak arriskuan jarri behar baditugu, ezin dira hartu.

5-Bizidun bakoitzetik ale oso gutxi hartu behar dira (2 edo 3 nahiko) azalpenak emateko behar direnak, beste guztiak aurkitutako lekuan utzi behar dira.

6-Elkartzen garen momentuan maskara jarrita izan behar dugu eta bizidunak topatzen ari garenean neurri minimo bat mantentzen bada kendu daiteke.

Hauek aipatu eta gero abiatu ginen izkilleroa (kirtena duen zarea), balde eta ontzi txikiekin harri txikiak dauden ingururaino eta bizidun desberdinen bila hasi ginen.

 Lanean animaliak topatu nahian

Hasiak gara baldeetan bizidunak sailkatzen

Putzuan dauden alga eta animalitxoei begiratzen.

Harri bat haltzatzen denean inoiz  ez dakigu zer egon daitekeen bere azpian eta hau adibide  horietako bat da.

Hua adibide bat da baina karramarro, txitxare eta bestelakoak ere aurkitzen ditugu zerrendan ikusten den moduan.

Kanpoan berriz, ermitau karramarroek hainbat hildako barraskiloen  oskolak erabiltzen dituzte.

Etorri ziren umeei ilusio gehien sortu zuen animalia, olagarroa izan zen. Ukitzeko aukera izan zuten eta bentosak nola heltzen zuten deskubritu.  Ikusi genuen nola iresten zen tinta botaz, kolorez eta texturaz nola aldatzen zen, azalak koskorrak ateratzen zituela eta ezkutatzen zenean harriak aurrean nola jartzen zituen ere ikusi genuen.

Non dago? Harriak ditu aurrean. Bentosak ikusten dira.

Oskoldunaz aparte hainbat alga ikusten dira baina aipatu genituen algen artean Codium adherens ,Codium tomentosum eta Lithophillum incrustan daude. Codium adherens zapaldu ezkero erortzeko arriskua duena eta Lithophyllum incrustan harrien itxura duena.

Denon artean zerrenda polita osatu genuen baina bakarrik azaltzen dira adierazpen bat emandakoen animalien zerrenda, eta hau da:

Izkira eta karramarroak:

1-Xantho incisus                          Xantoa  (Buiaren itxura du)        

2-Xantho pilipes                           Xanto ileduna (Buiaren itxura hanketan hileekin) 

3-Porcellana  platycheles           Portzelana ileduna(agin handiekin)

4-Eriphia verrucosa                    (Txoaskina Zumaian) Txangarra (hagin sendoekin) 

5-Pachygrapsus marmoratus    Karramarro beltza=Pareteko hamarra

6-Clibanarius erythropus            Padarra- Karramarro ermitaua                                             

7-Macropodia deflexa                 Armiarma konkorduna                

8-Galatea squamifera                 Galatea beltza (Asken hankak oso txikiak)

9-Palaemon  elegans                   Izkira                                                       

10-Periclimenes sagittifer          Anemonetako izkira   

Cnidarios:

1-Actinia fragacea                  Itsas marrubia                                                                        

2-Anemonia viridis/sulcata   Anemona                                            

3-Urticina felina?                               (Kanpoko erroak txuriak eta barrokoak gorriak ditu)

4-Sagartia elegans                             (Txikia eta txuria)   

Zizareak:

1- Hesione splendida                (Zizare gorri handia)                                      

2-Amphitritides gracilis            (Zizare garro luzeekin)                      

Moluskoak:

 

1-Acantochitona   fascicularis          (Lapa artikulatua ileekin)                               

2-Lepidopleurus cajetanus                (Lapa artikulatua ilerik gabe ) 

3-Haliotis tuberculata                        Itsas belarria                                                         

4- Nasarius    reticulatus                    (Maulio karroineroa)    

5-Tais hemaestoma                            (Inbasora aho gorriarekin)                            

6-Monodonta lineata                                   Maulioa   (gure inguruan jaten dana)      

7-Gibbula  umbilicalis                                   Zulotxoa duen maulioa                               

8-Ocenebra erinacea                                    Nahiko karratua da                                         

9-Calliostoma zizipillum                             Gorria da           

10-Tremenia hians                                 Bibalboa bieira moduan mugitzen dena           

11-Octopus vulgaris                            Olarrua Zumaian=olagarroa                          

Molusko “nudibrankioak”:

1-Berthella aurantiaca             (Laranja da eta brankiak alboan ditu)

Ekinodermoak:

1- Paracentrotus lividus                       Ostarrena Zumaian=itsas trikua= Itsas lakatza Mutrikun                                       

2-Sphaerechinus granularis                 Ostarrena=itsas trikua                                                    

3-Holothuria  tubulosa                         Itsas zakila                                                             

4-Martastherias  glacialis                    Itsas izarra                                                      

5-Ophiothrix fragilis                              (Izar antzekoa iletsua )

6-Ophioderma longicauda                   (Izar antzekoa , baina ilerik gabe)

7-Asterina gibbosa                                Kapitain izarra                                                             

Arraiak:

1-Gobius  cobitis                                  Mustoa (azpian bentosa garatu du)                           

2-Parablennius  pilicornis                   Kabuxa (adartxua begi gainean eta likotxua)

3-Lepadogaster candollei                  Candollei lepatia (bentosa oso garatua du)

4-Lepadogaster lepadogaster         Ahate lepatia (bentosa, adarrak eta begi faltsu urdunak ditu)

5-Scorpaena scrofa                              Gomexa Zumaian/Itsas kabra  

6- Nerophis lumbriciformis                   Itsas zaldien familikoa

  


Hauek denak ikusi ondoren, bizidun guztiak uretara bueltatu genituen eta bukatu genuen igandeko irteera.         

Berton atera genituen argazki bilduma: 

Galatea squamifera

Clibanarius erythropus 


Pachygrapsus marmoratus 

Eriphia verrucosa 

Macropodia deflexa 

Anemona

Marrubi aktinia

Heisone splendida

Limaria hians

Lepidopleurus cajetanus  
 

Berthella aurantiaca  (brankiak alboan ditu eta goian ikusten da. Zati zuria)

 Asterina gibbosa    

Paracentrotus lividus

Ophioderma longicauda

 Holothuria  tubulosa 

Nerophis lumbriciformis

 Lepadogaster candollei                Lepadogaster lepadogaster 

Gobius  cobitis  

Scorpaena scrofa 

 Bizidun gehiago ere ikusi ditugu baina ikusten den moduan denon artean mota asko aurkitu daitezke.

Hurrengoan, zerk harrituko gaitu?

Laster arte!!!!!

                  

2020(e)ko urriaren 4(a), igandea

Astronomia jardunaldiak; Argia argituz hitzaldiaren bideo laburpena Agustin Arrondoren eskutik

Ander Gonzalez de Txabarri k astearte honetan modelon eskaini zigun hitzaldiaren arira Agustin Arrondok ederki asko laburbildu du  3 minutuko luzera duen bideo honetan bertan entzun eta ikusutakoa.  Argiari buruz mintzatu zitzaigun, noski! Zer den, ze informazio dakarren eta nola baliatu dezakegun. “Argia argituz” aritu zen  eta hauxe bere lehenengo argi printza: Historian zehar gizakiak argiari buruz izan dituen ideia eta ezagueren zeharreko bidaia batekin hasi zen. Ondoren, argi ezberdinen izaera eta ezaugarriei buruz jarduteko eta erradiazio hauek astronomian dituzten erabilerei buruz hitzeginez bukatzeko.

Agustin Arrondoren bideoa.