Aitor Leiza Zumaiar natura zaleak Azore uharteetara eginiko bidalian ikusi eta bizitako esperientziaren berri emango digu datorren astearte (2016-09-27) honetan, bere nahia bertan ikusitako animalia espezie, paisai edota landareak gugana gerturatzea izango da. Hitzaldia, arratsaldeko 20:15etan Arkamurkako lokalean (Santa Marina kalea 2) izango da. Behekaldean dituzue hitzaldian ikusiko diren irudietako batzuk.
2016(e)ko irailaren 26(a), astelehena
2016(e)ko irailaren 11(a), igandea
Hegaztien pasea behatuz Organbidexkara eginiko irteera (2016-08-28)
Organbidexkara joateko denera 7 lagun elkartu ginen (horietako bi Sanguesako lagunak). Zarauztik goizeko 7:30tan abiatu ondoren, 10:30tan iritsi ginen Organbidexkara. Egunaren zati haundi bat euripean pasa genuen eta Organbidexka bera ere laino artean zegoen. Panorama hau ikusita, Organbidexkan hamaiketakoa egin ondoren Larraineko
mendatera joateko erabaki genuen, eta bai ondo asmatu ere zeren Larrainera joanda lainoa
behean uztea lortu genuen. Baina ala ere harrapariek lainoaren gainetik argiago zegoenik ez zuten jakingo eta agian horregatik ariko ziren ale gutxiago pasatzen bertatik ere. Hau horrela ikusita Arbaiun eta Irunberrira
joatea erabaki genuen, azkenerako hegazti zerrenda polita osatu genuelarik. Beste hegazti askoren artean, hegazti batzuk Larraineko mendatean ikusi genituen; Zuhaitz belatza,liztorjaleak kasu…
, bidean berriz Ugatza edo Arrano sugejalea…, Arbaiunen, Malkar sorbeltzak,
belatxingak…, eta Irunberrin Arrano txikia edo Sai zuria…. Hego isurialdean eguzkitsu zegoen eguna eta lagun arte giro onean pasa genuen eguna.
Larraine mendate gainean Ori mendia atzean dela
Beheko argazkian ikusten den bezala, Organbidexkan (Iratiko
txaletak) laino azpian geunden. Argazkia Larraine mendatetik aterata
dago
Larrau erderaz eta Larraine
euskaraz.
Ekialdeko mendilerroari jarraituz ibili ginen. Ezkerrean, Ori mendia dago.
Zuhaitz belatza oso urruti
geratu zen.
Ez ohiko argazkiak dira hauek zeren normalean
behetik gora ateratako argazkiak izaten dira. Beheko irudikoa Zapelatz listorjale bat da
Miru gorria, buztana bi
puntekin duelarik.
Ugatzak, buztana sai
zurien antzera izaten duen arren (puntan bukatzen da) dexente handiagoa da
Arbaiuneko zintzurrak oso
handiak dira eta hainbat harraparientzako bizilekua bihurtu dira.
Argazki txarrak izan arren ezkerreko Arrano txikiak buztana karratua du, eta sai zuriak berriz buztana
puntan bukatzen zaiolarik, Zikoinen (Amia moko) koloreak ere badituzte biek.
Belatz gorria ura edatera
jaitsi zela dirudi.
Irunberriko zintzur eder
honetan, sai arreak ziren nagusi.
Buztangorri iluna
Sai arreak arratsalde
partean labarretara lotara jaisten dira.
Irunberriko zintzurrean Sai
arre batek bi plastiko handi zituen hegaletan T30 jartzen zutena.
Plastikoen kolorea horia eta letra beltzak zituen. Arratsaldeko
18:30inguruan ikusi genuen
Landareaz asko hitz
egin genezake, baina gure artean ez ginen gogoratzen landare honen
izenaz eta egia esan argazkiekin bakarrik zer motatakoa den jakitea zaila da.
Carduncellus mitissimus
Zumaian ateratzen den arren 1585 metrotara ere ikusi genuen.
Merendera montana
(eskari lorea). Landare hau loratzen denean artzainak “merienda”
jateko denbora gutxiago geratzen zaienarekin lotzen dute zeren arratsaldeak asko mozten diren garaian irtetzen dira, horregatik gazteleraz “quitameriendas” deitzen zaie.
Egunean zehar osatutako hegazti zerrenda doakizue ondoren;
Arrano sugejalea
Aguila culebrera
Arrano txikia
Aguila calzada
Zuhaitz belatza
Alcotán
Belatz handia
Halcón peregrino
Belatz gorria
Cernicalo vulgar
Zapelatz listorjalea
Halcón abejero
Miru gorria
Milano real
Sai arrea
Buitre leonado
Sai zuria
Alimoche
Ugatza
Quebrantahuesos
Eskinosoa
Arrendajo
Belatxinga
Grajilla
Belatxinga moko gorria
Chova piquirroja
Belea
Corneja negra
Erroia
Cuervo
Enara arrunta
Golondrina común
Haitz enara
Avión roquero
Enara azpizuria
Avión común
Sorbeltza
Vencejo común
Malkar sorbeltza
Vencejo real
Buztanikara horia
Lavandera cascadeña
Mendi txirta
Bisbita alpina
Ur zozoa
Mirlo acuático
Txirriskil arrunta
Verdecillo
Karnaba
Jilguero
Buztangorri iluna
Colirrojo tizón
Buztanzuri arrunta
Collalba gris
Txolarre arrunta
Gorrión común
Pitxartxar arrunta
Tarabilla común
Haitz usoa
Paloma bravía
Txoka
Pardillo común
Belatxinga moko horia, Chova piquigualda (ez genuen konfirmatzerik izan, baina Ori mendiaren inguruan hauen tankera zuten talde handi bat ikusi genuen eta normalean espezie hau izaten da han ibili zalea eta horregatik pentsatsen degu espezie hau izatea)
Aitor Leizak osatutako kronika.
Aitor Leizak osatutako kronika.
Maiatzean Zarauzko “Harralde txikira” egindako irteeraren kronikatxoa
Eguna hego haize zakarrarekin hasi ginenez goiza petral xamar joan zitzaigun. Nahi genuen lekuraino marea jaitsi zain egon ondoren, tresna guztiekin bertaraino hurbildu ginen.
Harriak altza eta azpian azaltzen ziren bizidunak aztertzen eta ahal
zirenak baldeetara sartzen genituen bitartean, Aitor Leizaren adierazpen txiki batzuk entzun ondoren berriro bertan uzten genituen aurkitzen genituen bizidunak. Harriak lehen zeuden moduan uztea oso
garrantzitsua da, hau egin ezean itzala behar duten bizidunak
hiltzen direlako eta argia behar dutenak ere beste hainbeste.
Leku hontan Cragnon cragnon
(izkira zuria) hondarraren itxura duen izkira, hartzen dugu etortzen
garen bakoitzean. Bi aldiz mahats txorten beltzen itxura duen potxan arrautzak ere topatu genituen hemen. Bestalde Blenidoak, Gobidoak eta lapatiak sakonera gutxi eta korronte asko dagoen lekuetan bizi direrez, marearteko gune hau aproposa da arrain hauek aurkitzeko eta gainera nahiko arruntak dira berton.
Txangarra (Eriphia
verrucosa )“txoaskina edo peludoa” eta
bere oso antzekoa den Pilumnus hirtellus (baina oso neurri txikikoa) ikusteko aukera ere izan genituen hemen.
Harralde txikiko bizidunekin gozatzen jarraitzeko, ondoren argazki sorta bat doakizue.
Lehen aipatutako, kabuxa mota desberdinek, harri azpitan jartzen dituzte arrautzak
Oraindik jarri berriak izan arren, aurrexeago bi begitxo ikusiko zaizkie bola bakoitzeko.
Potxen arrautzak (Sepia
officinalis). Arrautza bakoitzeko “soka”
moduko batekin lotzen du.Potxa Zarautzen eta Txoko izen ofiziala.
Ocenebra erinacea
maulioa ikusi genuen bere arrautzak jartzen . Kapsula horiak
arrautzak dira.
Plantelmintoak, zizare
planoak dira eta milimetro bat inguruko lodiera dute. Mota ezberdinetakoak izaten dira eta oso kolore politak izaten dituzte. Beheko hauek ez dira
koloretsuak baina ugariak dira.
Izkira zuria (Crangon
crangon) hondar azpian ezkutatzen da eta
hondarren kolorea hartzen du.
Zenbat daude?
Txangarra txikia
(Pilumnus hirtellus)
Harriei buelta eman
ondoren nudibrankioak muki itxura du, baina uretan sartu ez gero,
bere forma hartzen du (eskuineko gezi beltza eta azpiko argakia).
Nudibrankio honen arrautzak borobilean dagoen zati zuria (gezi beltz
txikia). Zare modukoa Briozooak dira (gezi gorria goian), eta
ezkerrean lapazorriak, baina hauek gehienetan harri azpian bizi dira.
Harraldera joten garenean zapaltzen dugun lapa zorria. (Chthamalus stellatus)
Sumendien itxura duen eta “kraterra “ ilez inguratuta dituen Sycon ciliatum asko ikusi genituen esponja irteera honetan
Harpidetu honetara:
Mezuak (Atom)